Registar državljana Italije sa prebivalištem u inostranstvu (A.I.R.E.) uveden je zakonom br. 470 od 27. oktobra 1988. g. i sadrži podatke o italijanskim držaljanima koji žive u inostranstvu u periodu dužem od dvanaest meseci. Registrom upravljaju opštine na osnovu informacija i podataka dobijenih od konzularnih predtavništava Italije u inostranstvu.
Upis u registar A.I.R.E. predstavlja pravo i obavezu za italijanske državljane (član 6 Zakona br. 470/1988) i preduslov je za korišćenje niza usluga koje pružaju konzularna predstavništva u inostranstvu, dok istovremeno daje mogućnost ostvarivanja važnih prava, kao što su na primer:
- mogućnost glasanja na političkim izborima i referendumima putem pošte u zemlji prebivališta, kao i mogućnost glasanja za izbor italijanskih predstavnika u Evropskom parlamentu na biračkim mestima koja određuje diplomatsko-konzularna mreža u zemljama EU;
- mogućnost izdavanja ili obnove ličnih dokumenata i putnih isprava, kao i dobijanje različitih potvrda;
- mogućnost obnavljanja vozačkih dozvola (samo u zemljama koje ne pripadaju EU; za više detalja pogledati odeljak Motorna vozila i vozačke dozvole).
Moraju se upisati u A.I.R.E.:
- italijanski državljani koji nameravaju da svoje prebivalište presele u inostranstvo na period duži od 12 meseci;
- italijanski državljani koji već žive u inostranstvu, bilo zbog toga što su tamo rođeni, bilo zbog toga što su italijansko državljanstvo stekli kasnije i to po bilo kom osnovu.
Ne moraju se upisati u A.I.R.E.:
- državljani koja odlaze u inostranstvo na periode kraće od jedne godine;
- sezonski radnici;
- državni službenici u inostranstvu ukoliko su akreditovani u skladu sa Bečkom konvencijom o diplomatskim i konzularnim odnosima iz 1961. godine i iz 1963. godine;
- italijansko vojno osoblje na službi pri kancelarijama i drugim strukturama NATO-a u inostranstvu.
Kako podneti zahtev za upis u A.I.R.E.:
Zahtev se podnosi putem portala Servizi Consolari Online (esteri.it) tako što se popuni obrazac zahteva, priloži jedan od važećih ličnih dokumenata za svakog člana porodice koji je na istoj adresi (pasoš – kopija stranice sa fotografijom, potpisom i organom koji ga je izdao; lična karta – obostrana kopija dokumenta), dokaz o prebivalištu na teritoriji koja je u nadležnosti konzulata (npr. potvrda o prebivalištu izdata od strane strane nadležnih organa vlasti, dozvola boravka, strana lična karta, računi za komunalne usluge, kopija ugovora o radu, i slično).
Upis u A.I.R.E. italijanskih državljana sa prebivalištem u inostranstvu Konzularna kancelarija može da obavi i po službenoj dužnosti, na osnovu dobijenih informacija i raspoloživih podataka (član 6, stav 6, zakon br.470/1988).
Za pitanja poreske prirode konsultovati Decreto del presidente della Repubblica 22. dicembre 1986, n. 917 (TESTO UNICO DELLE IMPOSTE SUI REDDITI) i Circolari dell’Agenzia delle Entrate.
Upis u A.I.R.E. JE BESPLATAN.
Potvrdu o upisu u AIRE (kao i potvrdu o promeni adrese u AIRE-u ili potvrdu o brisanju podataka iz AIRE-a) izdaje isključivo opština u Italiji kao organ čija je nadležnost redovno vođenje registra stanovništva rezidentnog u inostranstvu, a ne Konzularna kancelarija.
Šta se dešava ako se ne upišete u A.I.R.E.:
Upis u A.I.R.E. vrši se na osnovu zahteva koji zainteresovani treba da dostavi nadležnoj Konzularnoj kancelariji u roku od 90 dana od preseljenja prebivališta i podrazumeva istovremeno brisanje iz Registra stanovništva rezidentnog u matičnoj opštini. Lica s obavezom upisa u registar koja prekrše odredbe Zakona br. 1228 od 24. decembra 1954. godine, Zakona br. 470 od 27. oktobra 1988. godine i izvršne propise ovih zakona, podleže novčanoj kazni predviđenoj Zakonom br. 213 od 30. decembra 2023. godine. Nadležni organ za utvrđivanje i izricanje kazne je opština u kojoj je prekršilac registrovan. Postupak utvrđivanja i sankcionisanja prekršaja u nadležnosti opština reguliše Zakon br. 689 od 24. novembra 1981. godine, koji u članu 1 predviđa da “za upravne prekršaje može biti kažnjeno samo lice koje je prekršaj počinilo nakon što je zakon stupio na snagu”.
Ažuriranje podataka u registru A.I.R.E. zavisi od korisnika.
Držvljani Italije treba pravovremeno da obaveste Konzularnu kancelariju o:
- promeni svog prebivališta ili adrese stanovanja;
- promeni građanskog stanja radi prepisa izvoda iz matičnih knjiga u Italiji (venčanje, rođenje, razvod, smrt, itd.);
- trajnom povratku u Italiju;
- gubitku italijanskog državljanstva.
Ukoliko podaci, posebno oni koje se odnose na adresu stanovanja, nisu blagovremeno ažurirani, Konzularna kancelarija neće biti u mogućnosti da ostvari kontakt sa korisnikom i prijem glasačkog materijala upućenog državljaninu u slučaju izbora biće onemogućen.
Važno je da sunarodnik svoju adresu prijavi tačno i u celosti, na način predviđen poštanskim propisima zemlje prebivališta.
Brisanje iz registra A.I.R.E. se vrši:
- upisom u Registar stanovništva sa prebivalištem u Italiji nakon preseljenja iz inostranstva ili povratka u zemlju;
- nakon smrti, uključujući i pretpostavljenu, sudski proglašenu smrt;
- usled pretpostavljene nedostupnosti, osim ako se ne dokaže suprotno, nakon sto godina od rođenja ili nakon dva uzastopna popisa, ili kada adresa u inostranstvu koja je prethodno bila prijavljena više nije važeća, a nije moguće doći do podataka o novoj adresi;
- gubitkom italijanskog državljanstva.